Tezden Makale Üretme

Yüksek lisans tezinizi hazırladınız ancak tezinizden nasıl makale çıkartacağınızı bilmiyorsunuz. Tezden nasıl makale çıkartılır? Tezden çıkarttığım makaleyi hangi dergide yayınlamalıyım gibi soruların yanıtlarını bulacağınız yazı..

Akademik bilgisel serimizin üçüncüsünde bölümümüz öğretim üyesi Didem Buhari Gülmez Hoca ile hazırladığımız sosyal bilimlerde “Tezden makale türetme” bilgiseli başlıyor arkadaşlar.

Öncelikle belirtelim, bu tüyoları SSCI/ESCI dergilerinde makale yazımına yönelik veriyoruz. Tezinizi bitirdiniz ve doğal olarak mamasını yemek istiyorsunuz. İyi bir uluslararası dergide yayın yaparak kariyer hedeflerinize yatırım yapmayı ve belki de daha önemlisi tezinizin “akademik rüştünü” ispatlamayı istiyorsunuz; çok güzel. Tezin sağlam bir yayına dönüşmesi için en önemli etkenlerden birisi, tezinin akademik katkısıdır. Eğer ampirik, teorik veya yöntemsel anlamda tezinizin literatüre katkısı varsa, mutlaka yayına çevirirsiniz.

Tezinizin akademik katkısına göre, önce dergi hedeflemenizi tavsiye ederiz. Yani ben tezimden bir makale türettim, kafama göre dergilere yollarım demeyin. Genelde dergiler, kendilerini size göre ayarlamazlar, tersine siz yazılarınızı dergilerin beklentilerine göre ayarlarsınız.

O yüzden, tezi makaleye çevirmeden önce hedeflediğiniz dergileri kafanızda somutlaştırmanız çok önemli. Her derginin öncelik verdiği literatür, teori ve/veya yöntem farklıdır. Özellikle literatür konusunda hassaslar.

Hitap ettikleri bir okuyucu/yazar kitlesi olduğundan, ilgili literatürü ileri taşımayı hedeflerler. Bu literatür sizin tezinizde kullanmadığınız kaynakları içerebilir. O dergiyi hedefliyorsanız, onun öncelik verdiği literatürü de okuyup, yazınızda kullanmanızı tavsiye ederiz.

Peki yazınızı göndereceğiniz dergiyi nasıl seçersiniz? Tezinizin akademik katkısına göre 5 değişik strateji izleyebilirsiniz.

1-Tezinizin hangi literatür(ler)e (FPA, Güvenlik, IPE, IPS vb.) katkı sağladığını düşünüyorsanız onunla ilgilenen dergilere yönelmelisiniz.

Mesela teziniz Dış politika Analizi literatürüne katkı sağlıyor, o zaman ilk hedeflerinizden birisi “Foreign Policy Analysis” dergisi olmalı.

Dergilerin web sitelerinde künyelerini, genel amaçlarını ve kapsadıkları konuları okuyabilirsiniz. Editörlerinin tercihleriyle ilgili de ön araştırma yapabilirsiniz.

2- Dergilerin öncelik verdiği yöntemlere dikkat edin. Tezinizde kullandığınız yöntemi önemseyen dergileri seçebilirsiniz. Aksi takdirde, editörden red yeme ihtimaliniz yüksek.

Mesela tarihsel yöntemlere öncelik tanıyan journal of contemporary history dergisine istatistiksel bir makale göndermeyin.

3- Tezinizde teorik katkı yapıyorsanız ya da bir teorinin argümanlarını daha önce kullanılmamış bir vakada test ediyorsanız, o zaman kullandığınız teori üzerine yayınlara yer veren dergilere yönelebilirsiniz.

Ya da tezinizde özellikle öne çıkardığınız bir teorisyen varsa (Foucault, Deleuze, Zizek vb), doğrudan o kişinin araştırmalarıyla ilgili çalışmaları yayınlayan dergiler hedeflenebilir.

4-Kullandığınız vakalara göre alan çalışmaları (area studies) dergilerini hedefleyebilirsiniz. Örneğin, Türkiye vakası üzerine bir tez yazdıysanız, Turkish Studies, Middle Eastern Studies ve Mediterranean Politics gibi dergilere gönderebilirsiniz.

5-Tezinizin kaynakçasında çok kullandığınız dergilere de yönelebilirsiniz. Örneğin, Yeşil Teori üzerine tez yazdınız ve bu konudaki makalelerin çoğu Millennium dergisinden çıkmış. Yeşil Teoriyle ilgili bir makale o dergiye gönderilebilir.

Ek bir tüyo: Editöre email gönderip makale konusunun (varsa özetinin) derginin ilgi alanına girip girmediğini sorabilirsiniz. En olumlu yanıt aldığınız dergiyi tercih edebilirsiniz. Tam da makalenizin konusunda bir çalışmaya yer vermek istiyorlardır, bunu sormadan bilemezsiniz

Derginizi seçtiniz. Şimdi makaleyi yapılandırma zamanı.

Makalenin yapısı kabaca şöyle olabilir

1- Araştırma sorusu (tezin araştırma sorusuyla aynı olabilir) ve önemi

2- Soruya yönelik literatür

3-Teorik, kavramsal, analitik çerçeve, metodolojik tercihlerin belirtilmesi

4- Ampirik verilerin sunulması ve analizi,

5- Sonuç bölümünde araştırma sorusunun net yanıtı ve mevcut literatürdeki yanıtlardan farkı, literatüre katkılarının belirtilmesi.

İyi yazılmış bir teze benziyor aslında

Tezinizin ne kadarını makalede kullanabilirsiniz? Tezinizin tümünü kullanamazsınız, yerimiz dar. Yüz bin kelimelik tezi 8-10 bin kelimeye indireceksiniz.

Tezinizin bir bölümünden blok halinde kopyala-yapıştır şeklinde bir makale çıkaramazsınız.

Çıkarsanız da onu her dergiye gönderemezsiniz.

 Üstelik, bu durum, “dilimleme” ve “tekrar yayım” gibi etik ihlallerini ortaya çıkabilir.

Bakınız: TÜBİTAK ARAŞTIRMA VE YAYIN ETİĞİ KURULU YÖNETMELİĞİ (Madde 9)

Peki ne yapabilirsiniz? Tezinizin ana araştırma sorusu ve sorunsalından başlayıp, literatür taramanızdaki sorunuza dair ana bulgular, eksiklikler ve eleştirileriniz ile devam edersiniz. Yani tezinizin giriş ve literatür taraması bölümlerinden alırsınız önce.

Sonra literatürdeki açığı tezinizde nasıl kapatıyorsanız, ilgili bölümlerden yararlanın. Makalede argümanlarınızı orijinal veri, yeni bir analiz yöntemi ve/veya yeni bir teorik yaklaşımla desteklemeniz gerekir. Tezinizde bunlardan hangisi varsa, o bölümün argümanlarını özetleyin

Makalenin sonuç kısmında detaylı bir ana argüman, katkı, gelebilecek sorulara yanıt vb tartışmalara yer vereceksiniz. Bu yüzden tezinizin sonuç bölümünden de epey yararlanabilirsiniz.

Aman diyelim! Makalenin sonuç bölümünü kısa tutmayın, hakemler takabiliyor.

Tezinizde birden fazla vaka analizi varsa, (araştırma sorusu, ve literatür eleştirisi benzer olmak üzere) her vaka analizini ayrı bir makaleye çevirebilirsiniz veya hepsini birden içeren bir karşılaştırmalı analizi makale olarak yayınlatabilirsiniz.

Başka bir tüyo: Çoğu zaman tezinizden makale türetirken tezinizin argümanını, verileri ve literatür taramasını geliştirmeniz gerekebilir. Literatürde yeni çıkan yayınları takip edip makalenizin araştırma sorusunun önemini anlatırken yeni atıflar vermeniz gerekir.

Tezinizdeki eleştirel bir literatür taramasını da yayınlatabilirsiniz. Bazı dergiler niche konularda özel sayılar çıkarıyor. İlgilendiğiniz dergilerin web sitesini takip edin, belki literatür taramanıza uygun bir özel sayı çağrısı karşınıza çıkabilir.

Aşırı detaya girmeden, 7000-10000 kelimede ana argümanı ve literatürün temel eksiklerini vurgulayan bir makale yazabilmek için kısa ve öz yazmayı öğrenmek gerekli. Çok detaylı ampirik tartışmalardan kaçının. Ana argümanınız ve getirdiğiniz akademik yenilik burada önemli olan.

Aynı makalenin eş zamanlı olarak birden fazla makaleye gönderilmesi etik ihlaline girer. Sakın yapmayın. Bir dergiye gönderdiniz, hakem sürecindeyken başka bir dergiye göndermeye karar verdiniz. O zaman editöre yazıp makalenizi resmi olarak çekin, diğerine öyle gönderin

Birçok derginin artık online gönderim sistemi var, oradan derginin yazım kurallarına uygun bir şekilde gönderin. Yazınız hakem sürecine girdiyse yaklaşık 2-3 ay içinde hakem raporları gelecektir. Korona sürecinde bu süre artabilir. Reddedilmekten korkmayın, hakem raporu candır.

Finalde şunu belirteyim: Ne kadar analitik ve orijinal bir tez yazdıysanız, ondan türettiğiniz makalenin yayınlanma ihtimali o kadar yüksek olacaktır. Yani aslında yayın konusundaki savaşı tez yazarken kazanmış ya da kaybetmiş olabilirsiniz. O yüzden önce sağlam tez gençler.

Tezden makale türetimi konusundaki söyleyeceklerimiz şimdilik bu kadar. Atladığımız, eksik verdiğimiz yerler mutlaka vardır. Takip eden hocalarımızdan ricamız lütfen siz de bu bilgiselin altına eklemeler yapın daha da gelişsin metnimiz.

Bu yazı Seçkin Barış Gülmez hocanın twitter gönderilerinden derlenmiştir. Yazının aslına ulaşmak için: TIKLAYIN

Seçkin Barış Gülmez Hocanın Diğer Yazıları


Akademik Kadro İlanları uygulamasını indirin akademik haberler, akademik kadro ilanları, burs ilanları, akademisyenler, akademisyen olmak isteyenler, akademik kariyer yapanlar, yapmak isteyenler ve yüksek lisans & doktora hakkında bilgilere anında ulaşın.


  • Akademik Kadro İlanları
  • Burs İlanları
  • Açık Arşiv Siteleri
  • Ücretsiz Kurslar
  • YDS/YÖKDİL
ve akademik çalışmalarınızda büyük kolaylıklar sağlayacak pek çok şey paylaştığımız Telegram kanalımızı takibe alarak haberdar olabilirsiniz.

Link: https://t.me/Cenk_Akademi

Not: Telegram Kanalını takibe alanlar birbirlerini göremez ve özelden mesaj yazamazlar. Ayrıca tüm paylaşımlar sadece yönetici tarafından yapılır.