 |
| Viyana Kongresi ve Osmanlı Devleti |
» Osmanlı Devleti de, Napolyon'un Mısır seferi dolayısı ile
, Fransa'ya karşı savaşmış olan devletlerden biriydi. Dolayısile, bir barış
toplantısı olan Viyana Kongresi'ne katılması gerekirdi.
» Avusturya Başbakanı Metternich, Osmanlı Devleti'ni de bu Kongere'ye
davet etti. Çünkü İngiltere, Rusya’nın
Osmanlı topraklarında yayılmasından endişe ediyordu. Dolayısile Osmanlı
İmparatorluğu'nun toprak bütünlüğünün garanti altına alınması için Osmanlı’nın
katılmasını istiyordu.
Osmanlı Devleti' buna rağmen Viyana Kongresi'ne katılmaktan
kaçındı. Sebepleri ise;
Birinci Sebep: Osmanlı Devleti, toprak bütünlüğünün Avrupa
devletleri tarafından garanti altına alınmasını, Avrupa devletlerinin koruması
altına girme şeklinde telakki ediyordu.
İkinci Sebep: Bükreş Barışı' ile Osmanlı Devleti, Sırplara
özerklik konusunda bazı imtiyazlarla Akdeniz'deki adalar ve diğer yerlerdeki
gayrı müslim Osmanlı uyruklarına tanınan imtiyazları verecekti. Fakat bu
imtiyazların neler olduğu açık olarak belirtilmemişti. Şimdi Osmanlı Devleti,
Kongre'yi katıldığı takdirde, Sırplarla bir anlaşmazlık halinde bu imtiyazlar
konusunu, Rusya'nın ortaya atıp, bağımsızlığa kadar varan haklar koparmasından
endişe etti.
» Üçüncü Sebep: Osmanlı Devleti, Eflak ve Boğdan meselesinin
Rusya'nın, tekrar Kongre önüne getirmesinden çekindi.
» Viyana kongresi toplandığında Osmanlı Devleti'nin korktuğu
gibi, Ruslar, Viyana Kongresi'nde, Osmanlı İmparatorluğu yönetiminde yaşamakta
olan Hıristiyan halkın durumu üzerine çekmeye çalıştılar. Şimdi Ruslar, Osmanlı
İmparatorluğu'ndan "Doğu Sorunu" diye söz etmekteydiler. Bu deyim,
Avrupa diplomasisinde, bundan sonra çok kullanılmaya başlandı.
» Şark Meselesi, genel olarak, 19. yüzyılın ikinci yarısında
Osmanlı İmparatorluğu'nun toprak bütünlüğünün korunması, , 20. Yüzyılda ise
Türklerin Avrupa'daki topraklarının paylaşılması, İmparatorluğun bütün
topraklarının bölüşülmesi anlamında kullanıldı.
» Osmanlı Devleti'nin Viyana Kongresi'ne katılmamasına rağmen, İngiltere ve Avusturya, Kongre'de Osmanlı İmparatorluğ'nun toprak bütünlüğünün Avrupa'nın ortak garantisi altına sokulması fikrini ileri sürdüler. Tabiatile Rusya bundan memnun olamazdı. Bundan dolayı, Rusya da, güney Amerika'daki İspanyol sömürgelerinin de böyle bir garanti altına konulmasını istedi. Bu da İngiltere'nin işine gelmedi. Rusya'nın bu teklifi karşısında İngiltere geriledi ve Osmanlı Devleti'nin toprak bütünlüğü konusunda israr etmekten vazgeçti.
