 |
| Alp Tegin |
Alp Tegin’in Doğum tarihi kesin olarak bilinememektedir.
Samani Emiri Ahmed b. İsmail'e satılmış bir Türk gulam olarak kayıtlar da
geçmektedir. Daha sonraları Samaniler' in muhafız kıtasına alınmış, burada
kendini göstererek sivrilmeyi başarmıştır.
Samani Emiri Ahmed b. İsmail onu kölelikten azad ettikten
sonra hacibül hücabblığa terfi ettirdi. Alp Tegin bir taraftan hassa askerleri
kumandanlığını yürütürken diğer taraftan da nüfuz alanını genişletmeye
çalışmaktaydı. Nitekim Samani Emiri’nin ölümü ile yerine geçen oğlu Abdülmelik
üzerinde ağırlığı hissedilir bir gücü olmuştu.
Bu dönemde Samani siyaseti ve idaresinde faal bir rol
oynamaya başladığı görülmektedir. Bunun göstergesi olarak şunları
sıralayabiliriz;
-) Ebu Said Bekir b. Malik'in öldürülmesi olayında yer aldı.
-) Vezir Ebu Mansur Yusuf' un görevinden azledilmesi ve
yerine Ebu Ali Muhammed b. Muhammed ei-Bel'ami tayin edilmesinde etkin rol
aldı.
Samani Emiri ülkenin hakimi olduğu için doğal olarak tek güç
sahibi olmak istemektedir. Zira kendisinden başka bir güç görmek niyetinde
değildir. Alp Tegin’in nüfuz alnının genişlemesi kendisi için önünde bir
tehlike olarak görmesi normaldır. Bunun için Alp Tegin’in nüfuzunu kırmak
amacıyla onu Horasan valiliğine tayin etti.
Alp Tegin, Samani Emiri’nin isteğini yerine getirerek
Nişabur’da valiliğe başladı. Lakin bu sırada beklenmedik bir olay vuku
buldu. Samani Emiri ölmüş ve taht
mücadelesi başlamıştı. Taraflar ise şu şekildeydi;
**Alp Tegin’in ve onun nüfuz alanı: Nasır’ın tahta geçmesini
istemektedir.
**Samani Hanedanı mesnupları: Mansur B. Nuh geçmesini
istemekteydi.
Taht mücadelesini Samani hanedanı mensuplarının desteklediği
Mansur B. Nuh kazanmıştır. Mansur bir kısım samani askerini Alp Tegin üzerine
göndererek gücü elinde tutmak istemiştir. Lakin bu amacı gerçekleşmemiştir.
Çünkü Alp Tegin, Samani askerlerini mağlup etmiştir.
Alp Tegin, Samanilere karşı isyan bayrağını çekmiştir. Artık
kendi devletini kurma vakti geldiği düşüncesi ile Gazne’ye yürüdü. Orada hüküm
süren Levikler hanedanını mağlup ederek Gazneliler Devletini kurdu. Tabi bu
sırada Samani Emiri boş durmayarak Alp Tegin üzerine saldırdı ise de başarılı
olamamıştır.
KAYNAKÇA
Erdoğan MERÇİL: TDV İslam ansiklopedisi - Alp Tegin
